وظیفه و هدف اصلی درس قرآن در دوره ی ابتدایی آموزش مهارت خواندن قرآن کریم است. بی تردید اگر دانش آموزان در پایان سوم ابتدایی به مهارت روخوانی و در پایه ی ششم به مهارت روان خوانی نرسند، همه ی ما در آموزش قرآن شکست خورده ایم. بیش از 80 درصد نمادهای خط قرآن و قواعد روخوانی در پایه ی دوم ابتدایی است.

=========================

مهم ترین چالش آموزش قرآن در دوره ابتدایی ناتوانی برخی معلمان در رفع اشکلات روخوانی دانش آموزان است. این افراد باید اولاً : خودشان واجد مهارت روخوانی و روان خوانی حداقل کتاب درسی باشند. ثانیاً : بدانند که مهم ترین هدف آموزش این درس کسب مهارت خواندن قرآن توسط دانش آموزان است. ثالثاً : با روش آموزش روخوانی به شیوه ی دیداری کاملاً آشنا باشند. رابعاً : ار ایتدای سال به دنبال تحقق این هدف تربیتی – مهارتی باشند که با چه میکانیزمی می توانند انس روزانه ی دانش آموزان با خواندن قرآن را تقویت کنند.

=========================

طبق قانون درس قرآن باید توسط آموزگار پایه ی تدریس شود ولی متاسفانه در بسیاری از مدارس غیرانتفاعی، معلمی جداگانه برای تدریس قرآن در نظر می گیرند که سبب بوجود آمدن مشکلات بسیار شده‌است. به طور مثال در بسیاری از این مدارس، دو زنگ پشت سر هم را به قرآن اختصاص می‌دهند. در چنین شرایطی نه تنها دانش آموز از درس قرآن خسته می شود، بلکه ادامه ی این روند برای معلم نیز خسته کننده خواهد بود. مدارسی که بر خلاف آیین‌نامه های آموزش و پرورش، معلم جداگانه برای آموزش قرآن در نظر می‌گیرند، کار غیر قانونی انجام می دهند و ادارات آموزش و پرورش می توانند با آنها برخورد کنند.

==========================

معلم کلاس دوم باید با روش اشاره ی به لوحه آشنا باشد یعنی با نشان دادن حروف و عبارات از روی لوحه ی قرآنی، بدون آن که آن را بخواند، از دانش آموزان بخواهد تا آن کلمه یا عبارت را بخوانند.

==========================

دلیل این که از عبارات آشنا برای آموزش مهارت روخوانی استفاده نشده است آن است که دانش آموزان باید هر آن چه را که با چشم خود می بینند، بخوانند؛ نه آن که آن چه را قبلاً یا از معلم و نوار درسی شنیده اند تکرار کند. اگر معلم این اصل را رعایت نکند و کلمات و عبارات قرآنی را برای دانش آموزان بخواند، دانش آموزان از روش شنیداری به جای دیداری،‌ قرآن را یاد می گیرند،‌از این رو نخواهند توانست همه ی بخش‌های قرآن را بخوانند. علت این که اکثر افراد آیه الاکرسی را راحت می خواند ولی آیه ی قبل و بعد از آن را نمی‌تواند بخوانند همین مساله است. معلمان به این نکته توجه کنند که نباید قبل از آن که مهارت نسبی روخوانی سوره و عبارات و پیام قرآنی را به دانش آموزان بیاموزند،‌ و اشکالات آنان را برطرف کننئد، به خواندن آیات و یا پخش قرائت آن ( روان خوانی ) بپردازند.

===========================

اولین ابزار آموزشی،‌ لوحه ی آموزشی و سپس نوار آموزشی است. اما توجه به این که همیشه روخوانی مقدم بر روان خوانی است. معمولاً مورد غفلت قرار می گیرد. در ابتدای امر بهتر است معلم یک سوره را از روی لوحه و با روش اشاره به دانش آموزان آموزش دهد و آنان به صورت بخش بخش بخوانند و بعد از آن نوار آموزشی سوره را برای تثبیت یادگیری پخش کند. این کلید طلایی موفقیت در آموزش مهارت روخوانی است : در مرحله ی اول باید از طریق تقویت مهارت دیداری ( چشمی ) خواندن محقق شود، و سپس در مرحله دوم برای تثبیت یادگیری از مهارت شنیداری استفاده می شود.

=======================

در تابستان گذشته حدود 700 نفر از مدرسان قرآن از سراسر کشور به تهران آمدند و آموزش های لازم را جهت تدریس کتاب قرآن پایه ی دوم ابتدایی دیدند. این مدرسان پس از بازگشت به مناطق خود، روش تدریس مورد نظر را به بیش از 70 هزار آموزگار منتقل کردند. برای تامین مدرس قرآن کشوری 16 ساعت آموزش انجام شد و برای آموزش آموزگاران استانی نیز 16 ساعت در نظر گرفته شده‌است. از آن جا که برای تحقق برنامه ی درسی ملی عزم ملی لازم است، لذا شرکت معلمان در این دوره‌ها الزامی است و مدیران مدارس و مسئولان ادارات موظف هستند معلمان دوره ندیده را به کلاس های آموزشی راهنمایی و معرفی کنند.

=========================

مدارس علاقمند و پرکار در این حوزه در آغاز سال تحصیلی، ‌جلسه‌ای برای اولیای دانش‌آموزان برگزار می کنند و معلمان همانند آن چه در جشنواره‌های تدریس انجام می‌دهند، در یک جلسه به تدریس نمادین یکی از دروس کتاب قرآن می پردازند. و ضمن ارائه ی رهنمودهای لازم ابتدای کتاب قرآن دانش آموزان به ایشان، با این کار در درجه ی اول، ‌اولیای محترم را از طراوت و حلاوت قرآن بهره‌ می کنند و نیز می آموزند که درباره ی درس قرآن چگونه باید در منزل با فرزند خود رفتار کنند. توجه به این نکته ضروی است که مهم ترین نقشی که اولیا می‌توانند در آموزش قرآن داشته باشند، نقش الگویی آن هاست.

======================

در جدیدترین مصوبه ی شورای عالی آموزش و پرورش نسبت به ساعات آموزش قران چنین عنوان شده‌است، در پایه ی اول ابتدایی 2 ساعت در هفته به تدریس قرآن اختصاص دارد و در پایه های دوم تا ششم3 ساعت در هفته برای تدریس قرآن در برنامه هفتگی دانش‌آموزان مد نظر قرار گرفته است. معلمان و مدارس موظف هستند بر اساس این مهم برنامه هفتگی را ارائه دهند. قبلاً در طول یک سال تحصیلی مجموعاً 234 ساعت به آموزش رسمی و کلاسی قرآن اختصاص داشت اما از سال گذشته این مقدار به حدود دو برابر رسیده است، یعنی 442 ساعت در یک سال تحصیلی. ضمن تشکر فراوان از همت شورای عالی آموزش و پرورش، امید است تمهیدات به گونه ای باشد که این قوانین حتماً اجرا شود.

==========================

گروه مؤلفان کتاب درسی آموزش قرآن پایه ی دوم ابتدایی متشکل از یک گروه نه نفره است. آقایان استاد ابوالفضل انوشه پور، غلام عباس سرشورخراسانی، سید مهدی سیف، مسعود وکیل، مسعود تهرانی فرجاد، حسن فلاح و خانم ها الهه ستوده و منصوره سید صالحی؛ و حقیر نیز به عنوان خادم این عزیزان و نیز کارشناس قرآن دوره ی ابتدایی دفتر برنامه ریزی و تالیف کتب درسی در خدمت دوستان هستم.